Ks.Bp Józef
Życiński
Zasady praktyczne dotyczące tworzenia Akcji Katolickiej w
parafiach
1. Główną
pomocą w tworzeniu parafialnych ogniw Akcji Katolickiej
(AK) winny być funkcjonujące sprawnie Rady Duszpasterskie.
Należy natomiast wykluczyć możliwość, aby tworzenie
Akcji Katolickiej sprowadzić tego, by złączyć wszystkie
funkcjonujące wcześniej grupy modlitewne i stowarzyszenia
oraz wcielić je w nową strukturę AK. Działanie takie byłoby
działaniem pozornym i sprowadzałoby się praktycznie do
zmiany nazwy. Dotychczasowe stowarzyszenia i ruchy zachowują
więc swoją autonomię, natomiast tylko w wyjątkowych,
doraĽnych działaniach będzie mogła nastąpić ich przejściowa
integracja. Możliwość taka mogłaby zaistnieć np. w ważnych
ogólnopolskich akcjach charytatywnych lub też w
sytuacjach, kiedy potrzebne byłoby świadectwo wiary całego
laikatu, np. w obliczu referendum.
2. Aby
tworzenie ogniw AK nie miało charakteru
centralno-nakazowego, należy wstępne działania
organizacyjne poprzedzić zebraniami Rad Duszpasterskich,
podczas których lokalne problemy środowiska podda się
ocenie z perspektywy doświadczeń tych parafii, w których
już sprawnie funkcjonują stowarzyszenia katolickie. Ważne
jest, b przedstawiciele laikatu w Radach dostrzegli potrzeby
dalszych działań oraz celowość naśladowania tych ośrodków,
w których świeccy angażują się pełniej w życie Kościoła.
3. Jeśli
dane środowisko pozostaje szczególnie niechętne wobec
wszelkich nowych inicjatyw, istnieje możliwość
zaproszenia na spotkanie bądĽ to członków diecezjalnych
stowarzyszeń, bądĽ też przedstawicieli Diecezjalnej Rady
Świeckich. Ich świadectwo może doprowadzić do ukształtowania
się grupy inicjatywnej, która podejmie wstępne działania
organizacyjne.
4. Należy
unikać sytuacji, w których do AK włączano by wyłącznie
te osoby, które działały już uprzednio w wielu innych
stowarzyszeniach i grupach apostolskich. Chodzi o to, by
inicjatywą tą objąć nowych członków, którzy wcześniej
zachowywali dystans wobec nowych inicjatyw duszpasterskich.
Jednym z założeń Akcji jest przekonanie do działań
apostolskich tych wartościowych osób, które zachowywały
uprzednio rezerwę wobec wspólnot i grup apostolskich.
5. W długofalowym
planie działań AK uwzględnia się potrzebę stworzenia w
przyszłości osobnych grup dla dzieci, młodzieży i dorosłych.
W działaniach wstępnych obecnego etapu należałoby
natomiast maksymalnie zachęcić do współpracy pokolenie
czterdziestolatków, które jest zbyt słabo reprezentowane
w dotychczasowych kręgach apostolskich. Wyodrębniając
odpowiedzialnych za poszczególne kierunki działań, należ
wstępnie określić osoby odpowiedzialne za plany dotyczące
działań w dziedzinie kultury, troski o liturgię niedzielną,
opieki nad młodzieżą, etc. Konieczne pozostaje wyczucie
odpowiedniości osób, którym powierza się pewne problemy;
niewłaściwe byłoby np. powierzanie problematyki młodzieży
w parafii grupie zdominowanej przez emerytów.
6.
Wielokierunkowa działalność AK będzie w sposób
nieunikniony wchodziła w dziedziny, które do tej pory
powierzone były już trosce specjalistycznych grup
apostolskich. Uzewnętrzni się to np. w działaniach
charytatywnych, które prowadzone będą zarówno przez
parafialne ogniwa "Caritas", jak i przez członków
AK. Sytuacja ta nie musi prowadzić do konfliktów, jeśli
wyraĽnie rozgraniczy się kompetencje i Caritas prowadził
będzie te same działania, o które troszczył się
uprzednio, zaś AK obejmie swą troską nowe formy działań
charytatywnych potrzebne w parafii. Aby nie stwarzać
atmosfery niezdrowej rywalizacji, celowe jest wówczas
wprowadzenie do grupy charytatywnej AK jednej z osób, która
działa również w Caritasie. W ten sposób działania
charytatywne AK nie będą dublować działań Caritasu, ani
też nie będą stwarzać wrażenia, iż ten ostatni jest zbędny,
gdyż wszystko może przejąć AK.
7. W założeniach
programowych AK podkreśla się mocno jej współpracę z
hierarchią kościelną jako cechę różniącą AK od wielu
innych stowarzyszeń. W realizacji tych założeń należy
zwrócić uwagę:
8.
a. na możliwości systematycznej formacji członków AK
poprzez dni skupienia, wspólnotę modlitw, etc. Trudności,
które pojawiają się w strukturach AK w niektórych ośrodkach
za granicą, wynikają w dużej mierze z tego, iż większy
nacisk położono na akcję niż na formację duchową
inspirowaną zasadami Ewangelii;
b. na osoby,
które chętnie chciałyby zdominować swoje środowisko,
mimo iż zarówno poglądy, jak i styl ujmowania zdarzeń
mają odległy od etyki katolickiej. Bardzo często ich głównym
atutem bywa elokwencja czy doświadczenie związane z pełnionymi
uprzednio funkcjami władzy. Jeśli w ich wypowiedziach występuje
agresja lub nienawiść, jeśli ich sympatie polityczne stają
się ważniejsze od odniesień do nauczania papieskiego nie
można absolutnie powierzać osobom tym jakichkolwiek
funkcji kierowniczych. Należałoby również poważnie
przemyśleć kwestię, czy ich działalność nie będzie
zniechęcać wartościowych osób przed podjęciem działalności
w AK.
9. Wyklucza
się możliwość, by ogniwa AK podejmowały oddolnie współpracę
z partiami politycznymi lub włączały się do ich działań
bez wcześniejszych uzgodnień na szczeblu diecezjalnym.
Praktyka taka sprawiłaby, iż przeniesiono by na teren
stowarzyszeń kościelnych konflikty, które występują
obecnie miedzy poszczególnymi partiami, także tymi, które
powołują się na ideały chrześcijańskie i narodowe.
10. Po
ukonstytuowaniu się grupy inicjatywnej AK należy drogą
tajnego głosowania jej członków wyłonić z obecnych na
zebraniu osób świeckich - przewodniczącego ogniwa oraz
jego zastępcę. Zainicjowaniu działalności AK na terenie
parafii należy nadać uroczystą oprawę liturgiczną,
troszcząc się o odpowiednią homilię i łącząc
ewentualnie uroczystość z promocją Katechizmu Kościoła
Katolickiego lub encyklik papieskich, których egzemplarze
można wręczyć pierwszym członkom.
11.
Informacje o stopniowym rozwijaniu bardziej złożonych
struktur AK będą podawane stopniowo podczas kongregacji
dekanalnych. Chodzi o to, by nie narzucać z góry jednego
dopuszczalnego modelu, lecz w maksymalnym stopniu
wykorzystywać pozytywne doświadczenia różnych ośrodków.
Znajdą one wyraz w wypracowywanym stopniowo statucie AK.
12. W każdej
parafii troskę o opiekę nad AK powierza się jednemu z kapłanów,
który będzie kapelanem parafialnego ogniwa AK. W skali
diecezjalnej kapłani ci korzystają z pomocy Diecezjalnego
Asystenta AK (ks. Dr Jan Siedlarz) oraz ze współpracy
Koordynatora Duszpasterskiego AK (ks. Dr Stanisław Sojka).
Sprawy wątpliwe i szczególnie trudne konsultują z ks. Bp.
dr. Janem Styrną.
+ Józef Życiński
Biskup Tarnowski
Tarnów, 22
sierpnia 1995 r.