Rodzina droga Kościoła

Każdy kościelny ruch czy stowarzyszenie ma własne priorytety i kierunek działania. Jednak w planie działań każdej grupy zawsze będzie rodzina, która dziś wymaga szczególnej uwagi.

Tekst i zdjęcia: Grzegorz Brożek

Dziewiątego czerwca w Tarnowie pod hasłem "Rodzina wspólnotą życia i miłości" odbyło się IV Forum Ruchów i Stowarzyszeń Diecezji Tarnowskiej. Wzięło w nim udział blisko 700 osób z całej diecezji. - Mówimy o promocji rodziny, bo to jest bardzo aktualne, zwłaszcza w obecnym czasie. Dziś próbuje się określać rodzinę jedynie jako zjawisko kulturowe uwarunkowane historycznie. Takie redukcyjne spojrzenie na rodzinę wynika z odrzucenia prawdy o Bogu, który stworzył człowieka i chciał, aby człowiek wzrastał i rozwijał się w rodzinie. Istnienie rodziny jest wpisane w plany Boga względem człowieka - powiedział otwierając Forum biskup tarnowski Wiktor Skworc.

Rodzina przełomu wieków

Tymczasem polską rodzinę dotykają przemiany, które jeszcze nie tak dawno były cechą konsumpcyjnych społeczeństw Zachodu. - We współczesnym świecie, w  szczególności w Europie, od lat notowane są istotne zmiany we wzorcu tworzenia rodzin. Coraz mniej mężczyzn i kobiet chce zakładać rodziny w ogóle,  znacząca część żyje w nieformalnych związkach (konkubinatach). Decyzje o założeniu rodziny zapadają późno. Rodzina przełomu wieków i początku nowego stulecia jest mniej trwała. Rośnie liczba rozwodów, nieformalne związki powstają częściej niż oparte na małżeństwie. Kryzys małżeństwa idzie w parze ze spadkiem dzietności - zauważa dr Irena Kowalska, z Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, prelegentka Forum, opisując przemiany zachodzące w polskich rodzinach. I tak w latach 1999-2004 liczba małżeństw zmniejszyła się z 219 do 192 tys., mimo że w wiek matrymonialny wkroczyło pokolenie wyżu demograficznego z lat 80-tych. W 2006 roku na skutek rozwodu rozpadło się 73 tys. małżeństw. W 2005 roku 18,5% dzieci urodziło sie poza małżeństwami.

Cienie i nowe plagi

Zdaniem ks. dr Władysława Szewczyka, psychologa specjalizującego się w doradztwie rodzinnym, ludzie majstrują przy Bożym planie, komplikując sobie życie. - Człowiek zawsze miał pokusę ten wspaniały zamysł Boga, boski autorytet w stosunku do prawidłowości ludzkiego życia, małżeństwa, rodziny, odrzucać i kwestionować. Powodem tego była ludzka słabość i pycha, ale również  podszepty szatana - mówi ks. Szewczyk. Z tego biorą się m.in. takie współczesne zjawiska jak niewolnictwo kobiet, rozwody, aborcja, eutanazja, klonowanie, wykorzystywanie embrionów ludzkich. - Stanowią one wielkie zagrożenie dla instytucji małżeństwa , dla dobra i szczęścia dzieci. W miejsce miłości wchodzi użycie bez odpowiedzialności - dodaje ks. Szewczyk. Jan Paweł określał te zagrożenia słowem "cienie" albo "nowe plagi".

Rodzina w serialu

Zdaniem ks. Szewczyka media powinny włączyć się w promowanie rodziny i zdrowych małżeństw. Taką potrzebę widzi również dr. Irena Kowalska. - Notowane zmiany wymagają podejmowania intensywnych prorodzinnych działań zachęcających do zakładania rodzin, trwania  w nich dla dobra małżonków, dzieci oraz całego narodu - uważa. Bogdan Sadowski z Redakcji Katolickiej TVP tłumaczył, że dzisiejsze media nie tylko kształtują nasze widzenie świata, wiedzę o nim, ale przede wszystkim ideał, do którego mamy dążyć, cele, które powinniśmy realizować. W tym także naszą relację do Boga, czy wzorce życia rodzinnego. Wiadomo, że nie zawsze są one właściwe. Dlatego trzeba mądrze z mediów korzystać. - Jeżeli pozostaniemy bierni, to dotknie nas być może jeszcze większa niż na Zachodzie laicyzacja - uważa Sadowski. - A wbrew pozorom rodziny mogą wpływać na treść programów, bo ich nadawcy muszą liczyć się opinią odbiorców.

Wznosić domowy Kościół

Kościół troszczy się o każdą rodzinę, bo rodzina, jak i każdy człowiek, jest jego drogą. - W tę troskę o rodzinę powinni się włączyć wszyscy członkowie Kościoła. W szczególny sposób są do tego wezwane stowarzyszenia i ruchy katolickie. Jesteśmy, jako diecezjalna rodzina, zebrani po to, aby rodzinie służyć. Oby dzięki stowarzyszeniom i ruchom wszystkie rodziny w naszej diecezji stawały się domowymi kościołami. To jest ideał do którego trzeba dążyć - zaapelował do zebranych bp Wiktor Skworc. Od 22 lat w Domowym Kościele, tworzonym przez Ruch Światło-Życie są Jan i Maria Czosnykowie z Tarnowa. - Byliśmy lepsi na zewnątrz, wobec innych, a mniej wobec siebie. Byliśmy zgodnym małżeństwem, ale nie mieliśmy wspólnej wizji i rodzinnej harmonii - wspomina Maria. Praca nad rodziną w Ruchu Światło-Życie otwarła ich na siebie. - Zaczęliśmy budować rodzinę jako jeden organizm. Nie baliśmy się pytać naszych dziećmi o ich zastrzeżenia wobec nas, nie baliśmy się mówić o uczuciach - mówi Maria Czosnyka.

Zadanie dla każdego

Nie ma grupy i człowieka, który mógłby powiedzieć, że jego temat rodziny nie dotyczy, nie leży w zasięgu zainteresowań, bo to, chcąc nie chcąc musi interesować każdego. Żyjemy przecież w rodzinach - uważa Aneta Kuklewicz z oddziału "Caritas" w Biskupicach Radłowskich. Pomóc rodzinie może każdy. Byle tylko chciał.

Sonda - Wszyscy dla rodziny

                                      Wacław Prażuch, prezes Instytutu Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej

Akcja Katolicka jest środowiskiem formacji, które ma zadanie wpływania na kształt życia społecznego także w sferze oświaty, kultury, mediów. Rzecz naturalna w kręgu naszego zainteresowania leży też rodzina. Znajduje się ona bowiem w centrum troski Kościoła. Jako rodzice, małżonkowie chcemy uczynić wszystko, aby nasze rodziny miały możliwość żyć i wychowywać dzieci w kręgu chrześcijańskich wartości.

2. Stanisław Klimek, prezes Stowarzyszenia Rodzin Katolickich

Wpływamy na kształt współczesnej rodziny przede wszystkim przez formację małżonków w Stowarzyszeniu. Jestem przekonany, że rodziny skupione w Stowarzyszeniu potrafią na co dzień dawać przykład prawdziwie chrześcijańskiego życia i przez niego ewangelizować środowisko, w którym żyją. Jako Stowarzyszenie prowadzimy także konkretne formy pomocy: świetlice dla dzieci, organizujemy wyjazdy wakacyjne czy ferialne dla najmłodszych, pomagamy rozdawać żywność ubogim rodzinom.

3. Ks. dr Stefan Irla, odpowiedzialny w diecezji za Odnowę w Duchu Świętym

Odnowa ma możliwość wpływania na rodziny przez formację. Próbujemy wypracowywać programy typowo dla małżeństw. Pojawiają się też propozycje rodzinnych oaz wakacyjnych. Grupy Odnowy są wspólnotami modlitewnymi, w których ludzie odnajdują i nawiązują bliską relację z Bogiem. Wierzę, że to doświadczenie Bożej miłości przenoszą później do swych domów.

Każdy może wnieść swój wkład - Mówić o tym, co ważne

                                          Rozmowa z ks. dr. Wiesławem Piotrowskim, dyrektorem Wydziału Duszpasterstwa Ogólnego tarnowskiej kurii, organizatorem forum

- Dlaczego organizowane jest Forum Ruchów i Stowarzyszeń katolickich?

- Z inicjatywą organizowania Forum wyszedł biskup tarnowski Wiktor Skworc. Pierwsze Forum odbyło się w 2001 roku i było poświęcone tożsamości osób świeckich w Kościele. Tematem drugiego było miłosierdzie, kolejnego Eucharystia, tegorocznego zaś rodzina. Organizujemy te diecezjalne spotkania, aby osoby świeckie, aktywnie pracujące w grupach, ruchach  i stowarzyszeniach kościelnych  mogły włączyć się w dyskusję nad aktualnie ważnymi problemami duszpasterskimi i społecznymi, które wymagają refleksji i działania Kościoła.

- Skąd rodzinny temat tegorocznego Forum?

- Zawsze podejmujemy tematy ważne z punktu widzenia misji Kościoła. Do podjęcia zagadnienia rodziny zainspirowało nas spotkanie Benedykta XVI z rodzinami w Walencji, w lipcu ubiegłego roku. Trzeba zastanowić się, jak można przeciwdziałać tak niekorzystnym zjawiskom jak rozbicie małżeństw, negatywny wpływ migracji zarobkowej na kondycję rodzin, czy kryzys wiary. Z drugiej strony warto pomyśleć, jak skuteczniej wspomagać rodzinę jako wspólnotę pokoleń i środowisko wzrastania młodzieży.

- Dlaczego Forum odbywa się co dwa lata?

- Potrzebny jest odpowiedni czas na recepcję zagadnień omawianych podczas Forum. Dokonuje się ona m.in. na podobnych spotkaniach, które uczestnicy Forum diecezjalnego prowadzą w poszczególnych dekanatach. Zależy nam, aby aktualnymi dla Kościoła tematami zainteresowali się wszyscy, bo każdy z nas może wnieść swój wkład w budowanie lepszej rzeczywistości.