Eminencjo Księże Kardynale, Ekscelencjo Księże Biskupie, przewielebni Księża, szanowni Państwo!
"Wszyscy jesteśmy wezwani przez Boga do pracy w winnicy Pańskiej. Winnicą jest cały świat, który powinien zostać przemieniony zgodnie z Bożym planem. Tak więc nie można oddzielać wiary od życia."
Te słowa naszego wielkiego Rodaka błogosławionego Jana Pawła II wypowiedziane w adhortacji apostolskiej „Christifidelis laici” stanowią motyw działania członków Akcji Katolickiej.
Termin „akcja” oznacza działanie, zwłaszcza zorganizowane. Pojęcie Akcja Katolicka obejmuje różnorodne formy realizacji misji ewangelizacyjnej Kościoła w zgodnym współdziałaniu pasterzy
i świeckich.
Dobrze zorganizowana współpraca świeckich z hierarchią kościelną należy od czasów wczesnego chrześcijaństwa do stałej i owocnej tradycji Kościoła. Św. Pawłowi w jego apostolskiej posłudze pomagali świeccy: Lidia, Apollos, Filemon i Akwila.

Terminu „Akcja Katolicka” użył po raz pierwszy w 1903 r. papież Pius X, który zainspirował powstanie różnych organizacji laikatu, dając im praktyczne wskazania do działania. „Papieżem Akcji Katolickiej” nazwano jednak jednego z Jego następców, Piusa XI, za pontyfikatu którego nastąpiły formalne narodziny i rozwój Akcji Katolickiej. (1928)
W Polsce decyzję o utworzeniu Akcji Katolickiej podjęła Konferencja Episkopatu w 1930 r.
Na patrona Akcji wybrano św. Wojciecha, a świętem patronalnym ustanowiono uroczystość Chrystusa Króla. Akcja Katolicka mogła rozwijać się jedynie przez 9 lat. Po roku 1939 reżimy totalitarne uniemożliwiły jakąkolwiek jej działalność.
W naszych czasach wagę współpracy świeckich z hierarchią Kościoła, będącej wyrazem nie tylko przynależności do Kościoła, ale bycia Kościołem, podkreślił II Sobór Watykański.
Zgodnie z doktryną Soboru Akcja Katolicka jest urzędem kościelnym wiernych świeckich, należącym do fundamentalnej struktury Kościoła.
Również Ojciec Św. Jan Paweł II mówiąc o wiernych świeckich, którzy „winni poczuć się rzeczywistymi podmiotami w życiu Kościoła”, wskazał na szczególne znaczenie Akcji Katolickiej jako niezastąpionego środka formacji apostolskiej świeckich. W przemówieniu do biskupów polskich, wygłoszonym w styczniu 1993r. Jan Paweł II powiedział: „Akcja Katolicka kiedyś w Polsce była tak żywa i przyniosła tyle wspaniałych owoców. Trzeba więc, aby na nowo odżyła.”
Podejmując wezwanie Ojca Świętego Biskupi Polscy we współpracy z katolikami świeckimi postanowili kilkanaście lat temu powołać do życia Akcję Katolicką, która jeszcze bardziej włączy ludzi świeckich w budowanie Kościoła Chrystusowego oraz w zorganizowaną misję apostolską, dzięki której będą mogli „czynić obecnym i aktywnym Kościół w takich miejscach i takich okolicznościach, gdzie jedynie przy ich pomocy stać się on może solą ziemi”. Chodzi o powrót Chrystusa do sumień, ognisk domowych, publicznych zwyczajów, relacji między grupami społecznymi, porządku publicznego, stosunków międzynarodowych .
AK w Diecezji Tarnowskiej AK została powołana dekretem z dnia 8 września 1995 roku.
W dn. 2 maja 1996 roku Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła, a w 2010r. nowelizowała, Statut AK w Polsce.
Pierwszym asystentem diecezjalnym stowarzyszenia został ks. dr Jan Siedlarz, następnie ks. Prof. Ireneusz Stolarczyk, a od niespełna roku- opiekunem duchowym AK jest ks. mgr lic. Jan Bartoszek
Celem Akcji Katolickiej zapisanym w tym statucie jest pogłębianie formacji chrześcijańskiej oraz organizowanie bezpośredniej współpracy katolików świeckich z hierarchią kościelną w prowadzeniu misji apostolskiej Kościoła. Swoje cele realizuje m.in. poprzez: pogłębianie życia religijnego, moralnego, intelektualnego i kulturalnego, przenikanie wartościami ewangelicznymi życia społecznego, zajmowanie stanowiska w sprawach publicznych Kościoła, a zwłaszcza reagowanie na zagrożenia wiary i moralności chrześcijańskiej.
Zadaniem Akcji Katolickiej jest nie tylko zrzeszanie i formowanie wiernych świeckich, ale przygotowywanie ich i posyłanie na współczesne pola ewangelizacyjne, na którym kluczową rolę odgrywa apostolstwo przykładem. Warunkiem owocnego działania jest bowiem pogłębione, własne życie religijne.
Niezwykle ważnym zadaniem AK jest budzenie świadomości odpowiedzialności za Kościół diecezjalny i podejmowanie działań mających na celu przemianę naszej rzeczywistości, szczególnie w zakresie prawdziwego poszanowania godności każdego człowieka.
Działalność diecezjalnej struktury Akcji Katolickiej prowadzona jest w oparciu o program działania AK wypracowywany w czasie posiedzenia Rady Instytutu Diecezji Tarnowskiej na początku każdego roku, uzupełniany zadaniami wyrosłymi z potrzeb chwili. Takie zebrania prezesów odbywają się zwykle w styczniu, rozpoczynają się Mszą św. w katedrze, po której odbywa się spotkanie zawierające część formacyjną i informacyjną. To wówczas podejmowane są uchwały, dyskutowane obszary działań, wymieniane poglądy i doświadczenia.
Rokrocznie w tygodniu poprzedzającym Wielki Tydzień prezesi i członkowie Akcji Katolickiej przeżywają rekolekcje wielkopostne. Spotkania rekolekcyjne odbywają się w ciężkowickim Domu Rekolekcyjnym. Ta wyjątkowa „czasoprzestrzeń” sprzyja wnikliwej refleksji przygotowującej na spotkanie ze Zmartwychwstałym Panem.
Już samo miejsce - ponad stuletni budynek, od ponad 60 lat będący świadkiem zamyśleń rekolekcyjnych oraz jego malownicze okolice (tzw. Skamieniałe Miasto - rezerwat przyrody nieożywionej) stwarza klimat modlitwy, wyciszenia i ufnego zwrócenia się ku Stwórcy piękna. Głębokie przeżycia duchowe, których trudno doświadczyć w gąszczu codzienności, są tu rezultatem codziennego uczestnictwa we Mszy Św., sakramentu pojednania, udziału w nabożeństwach, słuchania wielu konferencji i katechez Asystenta kościelnego DIAK.
W dniu kończącym rekolekcje, tzn. w Niedzielę Palmową udajemy się do pobliskiej Staszkówki, by tam w kościele pw. św. Wojciecha- patrona Akcji Katolickiej, przy łaskami słynącym obrazie Matki Bożej Staszkowskiej, zawierzać Bogu wszystkie nasze sprawy i dzieła podejmowane
w stowarzyszeniu.
Ważną dla wspólnotowego spojrzenia na sprawy społeczne poprzez pryzmat naszej wiary, są Dni Społeczne AK w Gródku nad Dunajcem -cieszące się dużym zainteresowaniem spotkania modlitewno-edukacyjne, gromadzące - zwykle w maju, w tym roku wyjątkowo we wrześniu, luminarzy nauki, przedstawicieli polityki i wielu członków Akcji Katolickiej z całej Diecezji, potrzebujących dla kondycji stowarzyszenia i efektywności działań wsparcia intelektualnego, opartego o mocne podstawy wartości chrześcijańskich. Konferencje przebiegające w urokliwej scenerii Centrum Formacyjno-Rekolekcyjnego "Arka", poruszając ważkie tematy egzystencjalne; koncentrują się na aktualnych zagadnieniach życia społecznego czy też naukowego.
Dotychczas odbyły się sympozja na temat: "Szkoła jakiej chcemy dla naszych dzieci" - wypracowano wówczas stanowisko Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej w sprawie systemu nauczania i wychowania, jaki powinna realizować polska szkoła (2007), następnie: „Poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli” - Akcja Katolicka stanęła tu wobec kryzysu podstawowych wartości we współczesnym świecie (2008 r.), „Otoczmy troską życie rodzinne, społeczne, ekonomiczne”(2009), czy wreszcie ubiegłoroczna konferencja na temat wiary i nauki: „Wokół encykliki Jana Pawła II - „FIDES ET RATIO” (2010r.)
W zakresie formacji duchowej istotny jest udział Akcji Katolickiej naszej diecezji w Wielkim Odpuście Tuchowskim oraz coroczna peregrynacja na Jasną Górę z ogólnopolską pielgrzymką Akcji Katolickiej do Matki Bożej Częstochowskiej.
Akcja Katolicka wspólnotowo kultywuje ten „święty nawyk Polaków”, jak nazwał jasnogórskie pielgrzymki nasz wielki Rodak Błogosławiony Jan Paweł II.
/ „(…)Przecież zabrałem ze sobą z Polski(...) ten polski nawyk, ten "święty nawyk" Polaków, wypracowany wiarą całych pokoleń, potwierdzony doświadczeniem chrześcijańskim tylu stuleci, ugruntowany w mojej własnej duszy.”/
Warto w tym miejscu nadmienić, iż członkowie Akcji Katolickiej aktywnie włączyli się też w dzieło rekonstrukcji najstarszego szlaku pielgrzymkowego, istniejącego od 1000 lat, Camino de Santiago - drogi św. Jakuba w Małopolsce.
Jeśli mowa o pielgrzymkach, to nie sposób nie wspomnieć o szczególnej dla Polaków wędrówce – do Lwowa i na Kresy, podjętej przez AK w 2009 roku. Pomni słów: „Ojczyzna to ziemia i groby – narody tracąc pamięć, tracą życie”, pochylaliśmy się nad mogiłami naszych Przodków- wielkich Polaków, dla których dobro Ojczyzny nie było pustym frazesem przedwyborczym, ale wartością najwyższą… W tym roku udajemy się tam znów, nawiedzimy m.in. panteon narodowej pamięci o polskich bohaterach nazywany Cmentarzem Orląt Lwowskich…
Zaplanowana diecezjalna pielgrzymka do Katynia na uroczystości religijno – patriotyczne na Polskim Cmentarzu Wojennym nie doszła do skutku, jednak nasi przedstawiciele z Prezesem Wacławem Prażuchem i sztandarem stowarzyszenia znaleźli się tam w tragicznym dniu katastrofy smoleńskiej 10 kwietnia 2010r. … i pół roku później.

Wzmocnieniu komunii z Bogiem i ludźmi służy organizacja regionalnych spotkań modlitewno-formacyjnych Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej. W ciągu roku mają miejsce dwa takie zgromadzenia- dla dwóch części Diecezji, na ogół w sanktuariach; jako Akcja Katolicka gościliśmy m.in. w Zabawie, Starym Sączu, Pasierbcu, Limanowej, Bochni (par. pw. Świętego Pawła Apostoła), Okulicach, Szczyrzycu, Nowym Sączu- w parafii św. Małgorzaty, par. Matki Bożej Niepokalanej. Osobne zaproszenia na te spotkania kierowane są również do parafii, w których nie ma oddziałów Akcji Katolickiej, z nadzieją na powstanie nowych parafialnych struktur.

Regionalne kongresy AK przed I Kongresem diecezjalnym, który przeżywaliśmy 5 czerwca 2004 roku w Tarnowie, odbywały się m.in. w Nowym Sączu, Skrzyszowie k/Tarnowa, Ciężkowicach, Dąbrowie Tarnowskiej, Ropie.
Uczestnictwo w nich było wyrazem pełnego zaufania w obietnicę Jezusa „Gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich …” i stanowiło sposobność, by poczuć komunię
z Bogiem poprzez wspólnotowe przeżywanie tajemnicy Eucharystii.
Eucharystia ma być źródłem i szczytem życia chrześcijańskiego, więc we wspólnocie naszego stowarzyszenia, której celem jest również rozwój duchowy, przeżywamy ją w wymiarze diecezjalnym, w sposób szczególnie podniosły w Uroczystość Chrystusa Króla Wszechświata obchodzoną w ostatnią niedzielę roku liturgicznego. W tym dniu przypada święto patronalne Akcji Katolickiej, zatem przybywamy do tarnowskiej bazyliki katedralnej, dla wyrażenia jedności z Biskupem oraz podkreślenia kościelnego charakteru stowarzyszenia, by wspólnotowo, jako Akcja Katolicka wraz z Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży, w sposób uroczysty oddawać cześć Chrystusowi Królowi.
Celebrowane rokrocznie i przeżywane wspólnotowo święto patronalne stowarzyszenia skłania zawsze członków Akcji do pogłębionej refleksji nad ich posłannictwem w Kościele i świecie.
W roku 2008 uczyniliśmy to w sposób szczególny, podsumowując 10-letni okres działalności Akcji Katolickiej w naszej diecezji ( formalnie działalność Akcji Katolickiej wznowił dekretem erygującym ks. bp Józef Życiński w 1995 r. W 1998 r. zakończył się pierwszy etap powstawania stowarzyszenia, uwieńczony erygowaniem 80 Parafialnych Oddziałów oraz Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej), potwierdzając charyzmat stowarzyszenia, jakim jest bezpośrednia współpraca z hierarchią kościelną w prowadzeniu misji apostolskiej Kościoła i przyjmując, na dalsze lata pracy – deklarację programową.
Wyraziliśmy w niej obietnicę zgłębiania, przyjmowania i propagowania nauczania Ojca św.
Pomni nakazu Ojca Św. Jana Pawła II sytuującego Akcję Katolicką na miejscu szczególnym wśród stowarzyszeń wiernych świeckich : „Podwójcie waszą miłość i wysiłek, by przez świętość życia i zapał apostolski czynić coraz wspanialszym oblicze Kościoła”, zobowiązaliśmy się w naszej działalności podążać drogowskazem Jego słów opartych na Ewangelii, by:
- budować przejrzysty i dojrzały program działania stowarzyszenia i gorliwie go realizować
- wytrwale dążyć do wypracowania własnego profilu duchowego
- wspólnotowo pogłębiać życie religijne, intelektualne i kulturalne
- skutecznie przenikać wartościami ewangelicznymi życie społeczne
- odpowiedzialnie zajmować stanowisko w sprawach publicznych Kościoła
- odważnie reagować na zagrożenia wiary i moralności chrześcijańskiej.

Ważnym aspektem działalności AK jest poszerzanie przestrzeni oddziaływania i poczucia wspólnoty ducha, stwarzanie klimatu pozyskiwania innych dla Boga, a w konsekwencji urzeczywistnianie komunii diecezjalnej. Wypełnienie pragnienia Pana Jezusa zwracającego się do Boga Ojca: „aby byli jedno…”.
Formą realizacji tych pozornie odległych od stricte ewangelizacyjnych metod- są organizowane przez Instytut Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej konkursy, np. plastyczno-fotograficzny
i architektoniczny pod nazwą „Krzyże i kapliczki przydrożne w Diecezji Tarnowskiej” (2005 r.) , konkurs plastyczny „Anioły – Duchy Niebieskie” (2007 r.), konkurs literacki inspirowany osobą
i nauczaniem Jana Pawła II, będący zaproszeniem do redakcji wspomnień o naszym Papieżu pt. „Moje spotkania z Janem Pawłem II - Akcja Katolicka Diecezji Tarnowskiej Ojcu Świętemu”, który zaowocował publikacją tychże, czy też ostatni konkurs - plastyczny pod nazwą „Ślad Kapłana w moim życiu” organizowany przez Instytut Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej w roku kapłańskim 2010. Te działania kierowane do szerokiego kręgu odbiorców, bo w myśl słów Jana Pawła II „Kościół potrzebuje grupy ludzi świeckich, wiernych swemu powołaniu i zgromadzonych wokół prawowitych pasterzy, którzy gotowi są dzielić z nimi codzienny trud ewangelizowania wszystkich środowisk.”
AK dostrzega potrzebę obecności w mediach, swoistego „ewangelizowania na dachach”. Media są – jak je określi Jan Paweł II – „pierwszym Areopagiem współczesnych czasów”
Obecność Kościoła w mediach jest więc ważnym aspektem inkulturacji Ewangelii, jakiej wymaga nowa ewangelizacja, do której Duch Święty wzywa Kościół na całym świecie”
I tak: w każdy czwartek prowadzimy modlitwę Różańcową w Radio RDN Małopolska; Akcja Katolicka bywa też obecna w serwisie „Kościół żywy w wydarzenia” na antenie Radia diecezjalnego, wydajemy Biuletyn Diecezjalnego Instytutu Akcji Katolickiej, prowadzimy serwis internetowy Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej /adres strony internetowej: www.ak.diecezja.tarnow.pl /, redagowane są też strony POAK-ów, m.in. nowosądeckiej Parafii Matki Bożej Niepokalanej: www.ak.sacz.pl . Można na nich znaleźć rozszerzenie działań zasygnalizowanych wyżej wraz
z bogatym zapisem fotograficznym i omówieniem wydarzeń.
Członkowie AK pracują w zespołach redakcyjnych wydających gazetki parafialne, dokumentują działalność w parafialnych i diecezjalnej kronikach Akcji Katolickiej. Diecezjalny Instytut Akcji Katolickiej prowadzi ośrodek dokumentacji prasy parafialnej wydawanej w Diecezji Tarnowskiej.
Stowarzyszenie prowadzi działalność dobroczynną, kontynuując rozpoczętą w roku 2005 pomoc żywnościową dla potrzebujących mieszkańców naszej diecezji. Żywność pozyskano nieodpłatnie
w Banku Żywności w Krakowie.

AK diecezji zabiera głos w sprawach fundamentalnych: w obronie prawdy, w obronie życia i godności człowieka, w obronie niezbywalnych praw jednostki i całych społeczeństw; wierna ideałom przodków- świętej triadzie Polaków: „Bóg, honor, Ojczyzna”.
Zgodnie ze statutem Akcja Katolicka ma prawo zabierać głos w sprawach publicznych. Zajęliśmy stanowisko w sprawie ratyfikacji Traktatu Lizbońskiego, zwracając się do posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej o przesunięcie terminu ratyfikacji traktatu i udostępnienie społeczeństwu jednolitego jego tekstu oraz przeprowadzenie rzetelnej, ogólnonarodowej debaty o postanowieniach
i konsekwencjach, jakie traktat ten niesie dla naszej Ojczyzny i jej Obywateli.
Nie stając po żadnej stronie sporu politycznego w Polsce, opowiadając się wyłącznie po stronie Państwa Polskiego i praw jego Obywateli, w sytuacji, w jakiej znalazła się Polska 10 kwietnia 2010r., uważaliśmy za swój moralny obowiązek wypowiedzieć swoje zdanie w sprawie, która nas bezpośrednio dotyczy i boli. Podjęliśmy uchwałę, w której zwróciliśmy się do Premiera o niezwłoczną dymisję ministrów rządu Rzeczypospolitej Polskiej (ministra spraw zagranicznych i ministra obrony narodowej).
Wyraziliśmy zdecydowany sprzeciw wobec werdyktu Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
w Strasburgu, zakazującego wieszania krzyży w szkołach, zwróciliśmy się do Zarządu Krajowego Akcji Katolickiej w Polsce o podjęcie na Międzynarodowym Forum Akcji Katolickiej inicjatywy zebrania 1 miliona podpisów mieszkańców Europy popierających ustawowe zagwarantowanie przez Parlament Europejski naszego „prawa do chrześcijańskiego życia” , zaapelowaliśmy do obywateli Unii Europejskiej: Nie odcinajmy się od korzeni z których wyrosły narody i kultura europejska, odzyskajmy przestrzeń publiczną w Europie dla wyznawców Chrystusa!
Pamiętając nauczanie Bł. JPII: „Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha” nie możemy pozwolić, aby Imię Boże było obrażane w naszych sercach, w życiu rodzinnym czy społecznym. Mamy obowiązek Bronić Krzyża, bronić Chrystusa w ludzkich sercach i przestrzeni publicznej!
Kilka miesięcy przed śmiercią JPII, który pozostawił dla AK przesłanie, swoisty testament: „...Odwagi, Akcjo Katolicka! Niech Pan przewodzi twej drodze odnowy! Niech Niepokalana towarzyszy ci z czułą troską; Kościół spogląda na ciebie z ufnością; Papież pozdrawia cię, wspiera
i z serca ci błogosławi”.
Czujemy to wsparcie i staramy się życiem naszym i działaniem nie zawieść pokładanych nadziei. Jako Akcja Katolicka Diecezji Tarnowskiej chcielibyśmy dać zdecydowaną, jednoznacznie pozytywną odpowiedź na poetyckie pytanie ks. Janusza Pasierba:
“Czy chrześcijaństwo w naszej realizacji i naszym przekazie jest wspaniałą przygodą z Bogiem, ryzykowną i trochę szaloną, czy nudną rutyną, tępym szablonem, praniem mózgów w letniej wodzie święconej?

Chrześcijanin to człowiek nadziei, która „zawieść nie może”…. Trudno jednak nieraz tę nadzieję wykrzesać. Ostatnie wydarzenia w naszej Ojczyźnie sprawiają, iż nieraz czujemy się zagubieni. Wobec eskalacji zła stajemy się zalęknieni, przygnębieni, pozornie bezsilni, niekiedy bliscy rozpaczy. Wtedy przypomnijmy sobie słowa Błogosławionego Jana Pawła II:
„Akcjo Katolicka, nie lękaj się! Należysz do Kościoła i mieszkasz w sercu Boga, który nie przestaje kierować twoich kroków ku doświadczeniu nieprzemijającej i niezrównanej nowości Ewangelii.”

I pamiętajmy, że chrześcijanin nigdy nie jest sam.
Komunia to odkrycie jedności opartej na prawdzie i miłości Chrystusa. Komunia to zjednoczenie
w miłości…. Wielkie słowa, które winny generować wielkie czyny. Pokładając ufność w łasce Bożej
i umocnieni żywym poczuciem przynależności do Kościoła jako domu i szkoły komunii, członkowie Akcji Katolickiej wsłuchują się w naukę Kościoła i wskazania pasterzy z Księdzem Biskupem Ordynariuszem na czele, by stać się ich skutecznymi współpracownikami w budowaniu Królestwa Bożego.



Bożena Kwitowska, wiceprezes Akcji Katolickiej Diecezji Tarnowskiej